Στη μνήμη του Renzo Novatore…

Σαν σήμερα στις 29 Νοεμβρίου του 1922 πέφτει νεκρός σε συμπλοκή με τους μπάτσους στην Τέλια ο  ποιητής, φιλόσοφος και αναρχοατομικιστής επαναστάτης Renzo Novatore.

\”O Ρέντσο Νοβατόρε δολοφονήθηκε. Έπεσε μαχόμενος, γιατί εκείνος φιλοσοφούσε και μαχόταν συγχρόνως. Ήταν εδώ και καιρό καταδιωκόμενος. Βρισκόταν σε μια κατάσταση διαρκούς εξέγερσης. Στο θάνατο απάντησε με θάνατο. Πέθανε όπως ακριβώς έζησε, σαν αναρχικός που το στοχασμό του -βαθύς και αριστοκρατικός στοχασμός-  τον συμπλήρωνε με την επαναστατική δράση…\”

                                                                                                 Από μία επιστολή στην εφημερίδα Espresso

O Ρέντσο Νοβατόρε ( Αμπέλε Ριτσιέρι Φερράρι) γεννήθηκε στις 12 Μαΐου του 1890 στην \’Αρκολα, στην περιοχή Λα Σπέτσια. Από το 1908 προσχώρησε στο αναρχικό κίνημα. Ατομικιστής και αντικληρικός, τη νύχτα της 15ης προς 16η Μαΐου καίει την εκκλησία της παναγίας των αγγέλων, στην Άρκολα. Για την ενέργεια αυτή θα δικαστεί στις 5 Ιουνίου του ίδιου έτους, αλλά στη δίκη που διεξήχθη στη Σαρτσάνα, θα αθωωθεί λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.

Την άνοιξη του 1911 καταζητείται για κλοπές και ληστείες. Στις 30 Σεπτεμβρίου τον συλλαμβάνουν και 10 μέρες αργότερα τον παραδίδουν στις δικαστικές αρχές με μία επιπλέον κατηγορία για βανδαλισμούς.

Στις 20 Ιουνίου του 1912 καλείται να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία όμως στις 26 Ιουλίου απολύεται.

Συνεργάζεται με διάφορα αναρχικά περιοδικά και εφημερίδες από το 1917. Άρθρα του βρίσκουμε στο Cronaca Libertaria, στο Libertario, στο Iconoclasta πριν το 1920, ενώ γράφει και για το Scamicciati. Μαζί με το λογοτεχνικό κριτικό Τιντίνο Ράσι και το φουτουριστή ζωγράφο Τζιοβάνι Γκοβερνάτο, δημιουργούν το Vertice όπου υπογράφει με διάφορα ψευδώνυμα όπως \”Brunetta L\’ Incendiaria\”, \”Sibilla Vane\”, \”Mario Ferrento\”.

Στη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου μιας και χρειάζεται κρέας για τα κανόνια, τον ξανακαλούν αλλά στις 26 Απριλίου εξαφανίζεται από το στρατόπεδο χωρίς να ξαναδώσει σημεία ζωής και πλέον καταζητείται για λιποταξία, ενώ καταδικάζεται σε θάνατο από το στρατιωτικό δικαστήριο. Δίνεται όμως αμνηστία και έτσι συμμετέχει στις εξεγέρσεις του Μαΐου και του Ιουνίου του 1919 στη Λα Σπέτσια. Συλλαμβάνεται στις 30 Ιουνίου και τον περιμένει μια νέα δίκη, όμως για καλή του τύχη στις 12 Σεπτεμβρίου δίνεται εκ νέου γενική αμνηστία. Ένα χρόνο αργότερα στις ταραχές που θα ακολουθήσουν τις καταλήψεις στα εργοστάσια, θα ηγηθεί των επιθέσεων κατά μιας πυριτιδαποθήκης στη Ρέτζια Μαρίνα και κατά των οχυρών και των πολυβολείων που περιέβαλαν την πόλη.

Το καλοκαίρι του 1922 ένοπλοι φασίστες εισβάλλουν στο σπίτι του Νοβατόρε στην Άρκολα. Ο Ρέντσο καταφέρνει να διαφύγει κάνοντας χρήση χειροβομβίδων. Εκείνο τον καιρό είναι που θα ενωθεί με την ομάδα του ληστή Σάντε Ντέτσιμο Πολάστρο. Στις 14 Ιουλίου θα ληστέψουν το υποκατάστημα της αγροτικής τράπεζας στην Τορτόνα και θα σκοτώσουν τον ταμεία όταν αυτός επιχείρησε να αντισταθεί. Ήταν η αρχή και το τέλος της τελευταίας φυγοδικίας του Ρέντσο, τα μέσα της εποχής τους βάφτισαν υπ\’ αριθμόν ένα κίνδυνο και ο κλοιός ολοένα έσφιγγε γύρω τους. Τον Οκτώβρη στην τοποθεσία Μπετλέμε, στα περίχωρα της Νόβι, ένα απόσπασμα υπό τις οδηγίες του ανθυπασπιστή Λουπάνο, θα ανακαλύψει το κρησφύγετο του Πολάστρο και του λιποτάκτη Κομόλο και ο τελευταίος στον πανικό του θα αρχίσει να τρέχει στο λιβάδι και θα τον σκοτώσουν, αντίθετα ο Πολάστρο θα κατορθώσει να διαφύγει πυροβολώντας με τα δύο του πιστόλια. Στις 29 Νοέμβρη στην Τέλια, λίγο έξω από τη Γένοβα, το ίδιο απόσπασμα θα εντοπίσει σε μια ταβέρνα το Νοβατόρε και τον Πολάστρο. Στη σύγκρουση που ακολουθεί, θα χάσουν τη ζωή τους ο ανθυπασπιστής Λουπάνο και ο Νοβατόρε, ενώ ο Πολάστρο για άλλη μια φορά θα διαφύγει και θα συλληφθεί πέντε χρόνια αργότερα στο Παρίσι.

                 

\”Υπάρχουν ελάχιστοι από αυτούς αλλά μέσω αυτών ανθεί η ζωή εν γένει. Χωρίς αυτούς η ζωή θα απονεκρωνόταν και θα σάπιζε. Υπάρχουν ελάχιστοι από αυτούς, αλλά βοηθούν όλο τον κόσμο να αναπνεύσει… Υπάρχουν όμως, όπως η καφεΐνη στο τσάι, όπως το άρωμα στα καλά κρασιά, από αυτούς προέρχεται ο καρπός και η ευωδία τους. Είναι ο ανθός των καλύτερων ανθρώπων , είναι η κινητήρια δύναμη των κινητήριων δυνάμεων, είναι το άλας του άλατος της γης.\”

                                                                                                                                              Νικολάι Τσερνισέφσκι

Τα βιογραφικά στοιχεία και η επιστολή στην εφημερίδα Espresso είναι από το βιβλίο \”Renzo Novatore, Ο ιππότης του μηδενός. Επιλεγμένα κείμενα 1917-1922.\”, των εκδόσεων ΔΙΑΔΟΣΗ. Μπορείτε να το βρείτε σε μορφή PDF εδώ.