Δεν μπορούμε να διανοηθούμε ότι αναρχικοί εδραιώνουν πάνω σε παγιωμένα δόγματα τα σημεία εκείνα που ενδείκνυται ν’ ακολουθηθούν συστηματικά. Διότι, έστω κι αν υποτεθεί μια ομοιογένεια απόψεων μεταξύ πολλών συντρόφων και πολλών ομάδων ως προς τις γενικές γραμμές ακολουθούμενης τακτικής, η εν λόγω τακτική θ’ αντικατοπτριστεί σε εκατό διαφορετικές μορφές εφαρμογής· με χίλια διαφορετικά επιμέρους στοιχεία.
Ως εκ τούτου, δε θέλουμε προγράμματα τακτικής και, κατά συνέπεια, δεν επιθυμούμε οργάνωση. Άπαξ διαπιστώθηκε ο σκοπός, ο στόχος προς τον οποίο τείνουμε, τότε αφήνουμε σε κάθε αναρχικό ελεύθερη την επιλογή των μέσων τα οποία το κριτήριό του, η εκπαίδευσή του, η ιδιοσυγκρασία του, το πνεύμα μαχητικότητας που τον διακατέχει υποδεικνύουν ως βέλτιστα. Εμείς μήτε διαμορφώνουμε παγιωμένα προγράμματα μήτε σχηματίζουμε μικρά ή μεγάλα κόμματα. Μα ομαδοποιούμαστε αυθόρμητα, και όχι με μόνιμα κριτήρια, σύμφωνα με παροδική πολιτική συγγένεια αναμεταξύ μας προς μία συγκεκριμένη επιδίωξη, και μετασχηματίζουμε διαρκώς αυτές τις ομάδες έτσι ώστε να φέρουμε εις πέρας το σκοπό για τον οποίο εξαρχής συνδεθήκαμε, και προκύπτουν κι αναπτύσσονται εντός μας περαιτέρω επιδιώξεις και αναγκαιότητες, προτρέποντάς μας ν’ αναζητήσουμε νέους συνεργούς, κόσμο που σκέφτεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως εμείς στη δεδομένη περίσταση.
Όταν κάποιος από μας δεν ενδιαφέρεται πλέον να δημιουργήσει ένα πλασματικό κίνημα ατόμων συμπαθούντων και μη ευσυνείδητων, αλλά μια ενεργή ζύμωση των ιδεών που παροτρύνουν κάποιον να σκεφτεί, ακόμη κι αν κόψει το λαιμό του, ακούει συχνά φίλους που έχουν συνηθίσει για πολλά χρόνια σε άλλη μέθοδο αγώνα να του αποκρίνονται πως ή ατομικιστής είναι, ή καθαρά θεωρητικός του αναρχισμού.
Είναι ψευδές πως είμαστε ατομικιστές, εφόσον θελήσει κανείς να δώσει σ’ αυτήν τη λέξη τη σημασία των απομονωτικών στοιχείων, αρνητών οποιασδήποτε συναυτουργίας εντός της κοινωνικής κοινότητας, και υποστηρικτών της γνώμης ότι το άτομο θα μπορούσε ν’ αρκέσει από μόνο του. Ωστόσο, εφόσον οι ίδιοι εμείς προτάσσουμε την ανάπτυξη των ελεύθερων πρωτοβουλιών του ατόμου, ποιος είναι εκείνος ο αναρχικός που δε θέλει να είναι ένοχος αυτού του είδους ατομικισμού; Αν αναρχικός λέγεται όποιος προσβλέπει στη χειραφέτηση από κάθε ηθική και υλική εξουσία, πώς θα μπορούσε να μη συμφωνεί ότι η επισφράγιση της ίδιας της ατομικότητας, απαλλαγμένης από οποιαδήποτε υποχρέωση και εξουσιαστική εξωτερική επιρροή, είναι τελείως καλοπροαίρετη, είναι η ασφαλέστερη ένδειξη της αναρχικής συνείδησης; Ούτε είμαστε απ’ αυτούς τους καθαρά θεωρητικούς επειδή πιστεύουμε στην αποτελεσματικότητα της ιδέας περισσότερο απ’ ό,τι σ’ εκείνη των ατόμων. Από ποιο πράγμα καθορίζονται οι δράσεις, αν όχι από τη σκέψη; Για μας, τώρα, το να παράγεις και να δίνεις βήμα σ’ ένα κίνημα των ιδεών είναι το πλέον αποτελεσματικό μέσο για τον καθορισμό της ροής των αναρχικών πράξεων, τόσο στην πρακτική πάλη, όσο και στον αγώνα για την πραγμάτωση του ιδεώδους.
Δεν τα βάζουμε με τους οργανωτιστές. Ας συνεχίσουν, εφόσον το επιθυμούν, την τακτική τους. Εάν ο τρόπος με τον οποίο σκέφτομαι εγώ δε θα επιφέρει και κανένα μεγάλο καλό, έτσι και ο άλλος δε θα κάνει κάνα μεγάλο κακό. Μα είναι εσφαλμένο, θαρρώ, να εξαπολύουν την κραυγή κινδυνολογίας τους και να μας δακτυλοδείχνουν είτε ως αγρίους είτε ως θεωρητικούς ονειροπόλους.
Κείμενο του εξεγερσιακού αναρχικού Giuseppe Ciancabilla (Ρώμη 1872 – Σαν Φρανσίσκο 1904) μεταφρασμένο από τους συντρόφους του Contra Ιnfo.