Είμαι επίσης ένας Μηδενιστής (δεύτερο μέρος)

IV

Από τη μέρα που ήρθα στο φως -μέσα από μία τυχαία σύμπτωση που δε με ενδιαφέρει να εξηγήσω τώρα- κουβαλούσα μαζί μου το δικό μου Καλό και το δικό μου Κακό.

Εννοώ: τη χαρά και τη θλίψη μου, σε εμβρυακό στάδιο. Και οι δύο αναπτύχθηκαν μαζί μου στο πέρας του χρόνου. Όσο πιο έντονα αισθανόμουν χαρά, τόσο πιο βαθιά καταλάβαινα τη θλίψη. Δε μπορείς να καταπιέσεις το ένα χωρίς να καταπιέσεις και το άλλο.

Τώρα έσπασα την πόρτα και αποκάλυψα το γρίφο της Σφίγγας. Η χαρά και η θλίψη είναι απλά δύο ποτά με τα οποία μεθά ανέμελα η ζωή. Έτσι λοιπόν, η ζωή δεν είναι μία άθλια και τρομακτική έρημος, όπου ούτε ανθίζουν λουλούδια πια, ούτε δρέπονται πορφυροί καρποί.

Και ακόμα και η δριμύτερη θλίψη, αυτή που οδηγεί ένα δυνατό άνδρα στη συνειδητή και τραγική καταστροφή της ίδιας του της ατομικότητας, είναι μονάχα μία δραστήρια εκδήλωση τέχνης και ομορφιάς.

Και επιστρέφει ξανά στο παγκόσμιο ανθρώπινο ρεύμα με τις εκτυφλωτικές ακτίνες του εγκλήματος που καταστρέφει και παρασέρνει όλη την αποκρυσταλλωμένη πραγματικότητα του περιγεγραμμένου κόσμου των πολλών, ώστε να ανυψωθεί προς την απόλυτη ιδανική φλόγα και να διαλυθεί στην ατελείωτη φωτιά του καινούριου.

V

Η εξέγερση του ελεύθερου ενάντια στη θλίψη είναι μονάχα η ενδόμυχη, παθιασμένη επιθυμία για μεγαλύτερη και πιο έντονη χαρά. Αλλά η μεγαλύτερη χαρά μπορεί να εμφανιστεί σε αυτόν μονάχα στον καθρέφτη της πιο βαθιάς θλίψης, για να ενωθούν αργότερα σε μία τεράστια βάρβαρη αγκαλιά. Και από αυτήν την τεράστια και παραγωγική αγκαλιά, αναβλύζει το υψηλότερο χαμόγελο του ισχυρού, καθώς, στα μέσα της σύγκρουσης, τραγουδά  τον πιο βροντερό ύμνο στη ζωή.

Έναν ύμνο πλεγμένο από περιφρόνηση και χλεύη, από θέληση και δύναμη. Έναν ύμνο που δονείται και πάλλεται στο φως του ήλιου καθώς λάμπει πάνω στους τάφους, έναν ύμνο που ανασταίνει το τίποτα και το γεμίζει με ήχο.

VI

Πάνω από το δουλικό πνεύμα του Σωκράτη, που δέχεται στωικά το θάνατο και πάνω από το ελεύθερο πνεύμα του Διογένη, που δέχεται κυνικά τη ζωή, ανατέλλει ένα θριαμβικό ουράνιο τόξο, πάνω στο οποίο χορεύει ο ιερόσυλος εξολοθρευτής των νέων πνευμάτων, ο ριζοσπάστης καταστροφέας κάθε ηθικού κόσμου. Είναι ο ελεύθερος που χορεύει εκεί ψηλά, καταμεσής της μεγαλόπρεπης φωτεινότητας του ήλιου.

Και όταν τεράστια σύννεφα ζοφερού σκοταδιού ξεπροβάλλουν από βαλτώδη βάραθρα για να θολώσουν τη φωτεινή θωριά του ή για να εμποδίσουν το δρόμο του, εκείνος ανοίγει το δρόμο με τις σφαίρες του Browning του ή σταματάει την πορεία τους με την αυταρχική του φαντασία, αναγκάζοντάς τα να υποταχθούν σαν ταπεινοί σκλάβοι στα πόδια του.

Άλλα μόνο εκείνος που γνωρίζει και εξασκεί την μανία της καταστροφής μπορεί να κατέχει τη χαρά, τη γεννημένη από την ελευθερία, εκείνης της μοναδικής ελευθερίας που γονιμοποιείται από τη θλίψη. Αντιστέκομαι στην πραγματικότητα του εξωτερικού κόσμου για χάρη του θριάμβου της πραγματικότητας του εσωτερικού μου κόσμου.

Απορρίπτω την κοινωνία για το θρίαμβο του Εγώ. Απορρίπτω τη σταθερότητα κάθε κανόνα, κάθε εθίμου, κάθε ηθικής για την επιβεβαίωση κάθε θεληματικού ενστίκτου, κάθε ελεύθερης συναίσθησης, κάθε πόθου, κάθε φαντασίας. Χλευάζω κάθε καθήκον και κάθε δικαίωμα για να μπορώ να τραγουδώ την ελεύθερη βούληση.

Χλευάζω το μέλλον του να υποφέρω και απολαμβάνω το καλό μου και το κακό μου στο παρών. Σιχαίνομαι την ανθρωπότητα γιατί δεν είναι η δικιά μου ανθρωπότητα. Μισώ τους τυράννους και απεχθάνομαι τους σκλάβους. Δε θέλω και δε ζητώ αλληλεγγύη, γιατί είμαι πεπεισμένος πως είναι μία νέα αλυσίδα και γιατί πιστεύω όπως και ο Ίψεν ότι ο πιο μόνος είναι και ο πιο δυνατός. Αυτός είναι ο Μηδενισμός μου. Η ζωή, για μένα, δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ηρωικό ποίημα χαράς και διαστροφής γραμμένο από τα ματωμένα χέρια της θλίψης και του πόνου ή ένα τραγικό όνειρο τέχνης και ομορφιάς.

Το \”Είμαι επίσης ένας Μηδενιστής\” είναι έργο του ποιητή, φιλόσοφου και αναρχοατομικιστή επαναστάτη Renzo Novatore και εκδόθηκε στο περιοδικό \”Nichilismo\” (έτος 1, τεύχος 4), στο Μιλάνο, στις 21 Μαΐου του 1920.

Πηγή στα αγγλικά: I am also a Nihilist, the Anarchist Library

Μετάφραση στα ελληνικά: Parabellum

Ολόκληρο το έργο σε PDF εδώ.

Είμαι επίσης ένας Μηδενιστής (πρώτο μέρος)

I

Είμαι ατομικιστής επειδή είμαι αναρχικός και είμαι αναρχικός επειδή είμαι μηδενιστής. Αλλά καταλαβαίνω επίσης το μηδενισμό με το δικό μου τρόπο…

Δε με νοιάζει αν είναι Νορβηγικής ή Ανατολίτικης προέλευσης, ούτε αν έχει μία ιστορική, πολιτική, πρακτική παράδοση, ούτε αν ακολουθεί μία θεωρητική, φιλοσοφική, πνευματική ή διανοητική τέτοια. Αποκαλώ τον εαυτό μου μηδενιστή επειδή ξέρω πως μηδενισμός σημαίνει άρνηση.

Άρνηση κάθε κοινωνίας, κάθε σέκτας, κάθε κανόνα, κάθε θρησκείας. Αλλά δε λαχταρώ τη Νιρβάνα περισσότερο από ότι ποθώ τον απελπισμένο και ανίσχυρο πεσιμισμό του Σοπενχάουερ, ο οποίος είναι χειρότερος από  τη βίαια αποκήρυξη της ίδιας της ζωής. Ο δικός μου πεσιμισμός είναι ενθουσιώδης και διονυσιακός, σαν φλόγα που πυρπολεί τη ζωτική μου αφθονία, που χλευάζει κάθε θεωρητική, επιστημονική και ηθική φυλακή.

Και αν αποκαλώ τον εαυτό μου ατομικιστή αναρχικό, εικονοκλάστη και μηδενιστή, είναι ακριβώς επειδή πιστεύω πως σε αυτά τα επίθετα υπάρχει η υψηλότερη και η πιο πλήρης έκφραση της θεληματικής και ριψοκίνδυνης ατομικότητας μου, η οποία, σαν ποταμός που ξεχειλίζει,  θέλει να επεκταθεί  παρασύροντας ορμητικά φράγματα και φράχτες ώσπου να πέσει πάνω σε γρανιτένιο βράχο, συνθλίβοντας και διαλύοντας στο πέρασμα του. Δεν αποκηρύσσω τη ζωή. Την εξυμνώ και την τραγουδώ.

II

Όποιος αποκηρύττει τη ζωή επειδή θεωρεί πως δεν είναι τίποτα άλλο από πόνος και θλίψη και δε βρίσκει το ηρωικό κουράγιο να αυτοκτονήσει είναι, κατά τη γνώμη μου, ένας τερατώδης υποκριτής και ένας ανήμπορος. Όπως ακριβώς είναι κάποιος, ένα οικτρό και κατώτερο πλάσμα εάν πιστεύει πως το ιερό δέντρο της ζωής είναι ένα διεστραμμένο φυτό στο οποίο μπορούν θα σκαρφαλώσουν όλοι οι πίθηκοι αργά ή γρήγορα και πως μετά, τη σκιά του πόνου θα τη διώξουν μακριά τα φωσφορίζοντα βεγγαλικά του πραγματικού Καλού…

III

Η ζωή, για μένα, δεν είναι ούτε καλή ούτε κακή, δεν είναι ούτε μια θεωρία ούτε μια ιδέα. Η ζωή είναι μια πραγματικότητα, και η πραγματική ζωή είναι πόλεμος. Για εκείνον που έχει γεννηθεί πολεμιστής, η ζωή είναι πηγή χαράς, για τους άλλους είναι πηγή ταπείνωσης και θλίψης. Δεν απαιτώ πια την ανέμελη χαρά απ\’ τη ζωή. Δε μπόρεσε να μου τη δώσει, και δεν θα είχα τι να την κάνω τώρα πια που η εφηβεία μου πέρασε…

Αντίθετα, απαιτώ να μου δώσει εκείνη τη διεστραμμένη χαρά της μάχης, που μου δίνει τους θλιβερούς σπασμούς της ήττας και τις ηδονικές ανατριχίλες της νίκης.

Ηττημένος στη λάσπη ή νικητής στον ήλιο, τραγουδώ τη ζωή και τη λατρεύω!

Το εξεγερμένο πνεύμα μου δε βρίσκει γαλήνη παρά μόνο στον πόλεμο, όπως ακριβώς δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία για το αλήτικο, γεμάτο άρνηση μυαλό μου από την, χωρίς αναστολές, επιβεβαίωση της ικανότητας μου για ζωή και αγαλλίαση. Κάθε μου ήττα είναι, για μένα,  μονάχα ένα συμφωνικό πρελούδιο για μια νέα νίκη.

Το \”Είμαι επίσης ένας Μηδενιστής\” είναι έργο του ποιητή, φιλόσοφου και αναρχοατομικιστή επαναστάτη Renzo Novatore και εκδόθηκε στο περιοδικό \”Nichilismo\” (έτος 1, τεύχος 4), στο Μιλάνο, στις 21 Μαΐου του 1920.

Πηγή στα αγγλικά: I am also a Nihilist, the Anarchist Library

Μετάφραση στα ελληνικά: Parabellum

Το έργο θα δημοσιευτεί σε δύο μέρη για την ευκολότερη ανάγνωση του.

Renzo Novatore, Ο ιππότης του μηδενός Επιλεγμένα κείμενα 1917-1922

\"\" Το βιβλίο περιέχει επιλεγμένα κείμενα του ποιητή, φιλόσοφου   και αναρχοατομικιστή επαναστάτη Renzo Novatore. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΔΙΑΔΟΣΗ. Έχω την εντύπωση πως είναι εξαντλημένο από τον εκδότη. Εγώ βρήκα ένα αντίτυπο στο βιβλιοπωλείο \” Οι εκδόσεις των συναδέλφων\” στην οδό Ερεσού στα Εξάρχεια. Μπορείτε να το κατεβάσετε σε μορφή pdf εδώ.

 

 

Ηρωική Άνοιξη (τρίτο μέρος)

Και προς την Αναρχία -μήτρα ελευθερίας, πηγή χαράς, θησαυροφυλάκιο δύναμης- εμείς, τα παιδιά της Περηφάνιας και της αιώνιας Εξέγερσης, θα προχωρήσουμε μπροστά με μεγαλύτερη ενέργεια και δύναμη, προς την Αναρχία που δεν είναι το όνειρο των θρησκόληπτων ούτε ο στόχος των αδύναμων αλλά το μέσο με το οποίο οι ατρόμητοι και απελπισμένοι εικονοκλάστες  καταφέρνουν να ξεφορτωθούν και τη σκληρότερη αλυσίδα.

Εμείς όλοι θα προελαύνουμε, ενώ το μπλε ποτάμι του θάρρους θα ξεχειλίζει από τα βάθη και ο μανιασμένος αέρας της Αναίδειας  θα μας σπρώχνει με άγρια ορμή στο αποκορύφωμα της μάχης.

Και θα ρίξουμε τα βέλη μας, τα ακονισμένα στο μίσος, ενάντια στα φρούρια του νόμου και της Κοινωνίας… Και θα αγκαλιάσουμε την ελευθερία πάνω στους βεβηλωμένους βωμούς του Χριστού… Οι Υποκριτές και οι δειλοί θα μας φοβηθούν, ο όχλος θα κραυγάσει για τα κεφάλια μας χωρίς σκέψη. Αλλά τι σημαίνουν για εμάς οι κατάρες των ανόητων;

Είμαστε οι αριστοκράτες της σκέψεις και της δράσης, μοναχικοί κάτοικοι των ψηλότερων κορφών και τα σάλια των ερπετών δε θα μπορούσαν ποτέ να μας ενδιαφέρουν…

Η Ηρωική Άνοιξη είναι έργο του Ιταλού αναρχοατομικιστή Enzo Martucci και εκδόθηκε στο αναρχικό περιοδικό Proletario (τεύχος 5) στις 12 Δεκεμβρίου του 1922.

Πηγή στα αγγλικά: Heroic Spring (Enzo Martucci), The Anarchist Library, June 2011

Μετάφραση στα ελληνικά: Parabellum

Ολόκληρο το έργο σε PDF εδώ

 

Ηρωική Άνοιξη (μέρος δεύτερο)

Καταπράσινες οάσεις στη θλιβερή έρημο της ανθρώπινης σήψης, ανθισμένα τριαντάφυλλα καταμεσής της αποπνικτικής δυσωδίας του υπονόμου, εμείς, οι νομάδες, οι αλήτες, οι εξεγερμένοι, θα παράγουμε το θεϊκό θαύμα. Εμείς, εμείς θα αναστήσουμε τον Ήρωα.  Εξοστρακισμένοι από την κοινωνία και το επιλήσμον πλήθος, διατηρούμε στον ευωδιαστό κήπο της καρδιάς μας ένα ευγενικό αηδόνι που τραγουδά μελωδικά τραγούδια νοσταλγίας και θλίψης.

Εμπνεόμενοι από τον αγώνα και το σκληρό κίνδυνο, φιλοξενούμε στα δαιδαλώδη μυαλά μας έναν κόκκινο δαίμονα, έτοιμο να αγριέψει με ακατανίκητη δύναμη.

Και όταν το αηδόνι κελαηδά, ο δαίμονας πηδά στο αιματοβαμμένο πεδίο της μάχης, που οι Μαινάδες χορεύουν το μακάβριο χορό της καταστροφής και το βαλς του θανάτου.

Είμαστε οι ποιητές της άρνησης και της εξέγερσης, οι τραγουδιστές και οι συγγραφείς της πιο υψηλής τρέλας.

Στους πύρινους κρατήρες των εσωτερικών μας ηφαιστείων. των φτιαγμένων από τη λάβα του συναισθήματος και τη φωτιά του πάθους, θρέψαμε τη δίψα μας για ζωή.  Και στην κοινωνία που θέλει να μας επιβάλλει τους νόμους και την ηθική της θα απαντήσουμε σθεναρά \”Όχι\”, όσο όλοι οι άλλοι θα απαντούν με δειλία \”Ναι\”.

Τώρα είμαστε στο έλεος της μάχης.  Της αποφασιστικής, θανάσιμης μάχης… Με το χαμόγελο στα χείλη, πηδήξαμε στην άβυσσο της απόλυτης περιπέτειας, στον πάτο της οποίας μας περιμένουν η νύμφη και η άρπυια. Ή το μεθυστικό αίσθημα του θριάμβου και της απελευθέρωσης από κάθε αλυσίδα ή το ένδοξο τέλος στη δίνη του πολέμου.

Περήφανοι και υπερόπτες, παίξαμε γενναία το τελευταίο μας χαρτί και έτσι είναι απαραίτητο για μας να εντείνουμε την προσπάθεια και να αυξήσουμε την ενέργεια μας εκατό φορές για να κατακτήσουμε τη νίκη.

Έχουμε ήδη υπάρξει γενναίοι πολεμιστές. Τώρα πρέπει να γίνουμε ήρωες. Είναι αναγκαίο, αναπόφευκτο.

Για τη καλή έκβαση του σκοπού μας, την ανύψωση του ατόμου μας…

Η Ηρωική Άνοιξη είναι έργο του Ιταλού αναρχοατομικιστή Enzo Martucci και εκδόθηκε στο αναρχικό περιοδικό Proletario (τεύχος 5) στις 12 Δεκεμβρίου του 1922.

Πηγή στα αγγλικά: Heroic Spring (Enzo Martucci), The Anarchist Library, June 2011

Μετάφραση στα ελληνικά: Parabellum

Το έργο θα δημοσιευτεί σε τρία κομμάτια για να είναι πιο εύκολη η ανάγνωσή του.

Ηρωική Άνοιξη (πρώτο μέρος)

Στους νομάδες, τους αλήτες, τους εξεγερμένους

Που είναι ο άνθρωπος, αδέρφια μου, που είναι ο άνθρωπος που αναζητώ;

Που είναι ο γενναίος και ριψοκίνδυνος εξεγερμένος, που είναι ο ηρωικός πολεμιστής, γεμάτος με το όνειρο της ελευθερίας ή του μεγαλείου όπως οι Αργοναύτες, εκείνος που με όρεξη παιχνιδιού αντιμετωπίζει την τιτάνια μάχη ενάντια στο σύμπαν, για την κατάκτηση μιας υψηλότερης, πιο όμορφης ζωής; Που είναι η δύναμη, το κουράγιο και το ρίσκο που η παγανιστική μου καρδιά αναρχικά αγαπάει; Που είναι;…

Ω! Είναι μάταιο να χολοσκάω ψάχνοντας… Στη σημερινή αστική, βιομηχανική κοινωνία υπάρχουν μόνο ο πάτος και οι δειλοί… Υπάρχουν μόνο δουλικοί σκλάβοι…

Ο ήρωας ανήκει σε μια παλιά εποχή, στη λαμπρότητα των μεγαλόπρεπων επών και της ελεύθερης, περιπετειώδους ενέργειας του πολεμιστή… Ίσως να ανήκει στη μελλοντική Αναρχία, όπου το άτομο δε θα είναι πλέον κάτω από το ζυγό του νόμου και θα δώσει νέα πνοή  στις θρασείς πράξεις του παρελθόντος, για τον απόλυτο θρίαμβο του εαυτού του…

Αλλά τώρα; Τώρα υπάρχει μόνο η αποκτηνωμένη πλέμπα, παραιτημένη στη μοίρα της και οι μικρόνοοι, αξιολύπητοι μικροαστοί παραφουσκωμένοι από έπαρση και διαποτισμένοι από χυδαιότητα… Δουλοπρεπή υποκείμενα και δεσποτικοί αφέντες πλατσουρίζουν στη βρωμιά, που καλύπτει τον κόσμο σαν θλιβερό πέπλο, σαν τα σκουλήκια στη λάσπη. Αλλά κάτω από τα κουρέλια του ενός και τα πολυτελή ρούχα του άλλου χτυπάει μια καρδιά κότας. Και οι δύο είναι αδύναμοι, αποχαυνωμένοι… Έτσι λοιπόν, το προλεταριάτο δε μπορεί να χειραφετηθεί  , καθώς ο τύραννος δε κυριαρχεί λόγω της δικιάς του δύναμης άλλα λόγω της απάθειας και της αποποίησης του λαού…

Σήμερα υπάρχουν μόνο σκουπίδια, λάσπη, κοπριά…

Οι πειρατές έχουν εξαφανιστεί από τους Ωκεανούς, οι ληστές έχουν εξαφανιστεί από τα δάση. Τα ρωμαλέα ένστικτα και τα δραστήρια συναισθήματα της ανθρωπότητας είναι μονάχα μακρινές αναμνήσεις…

Ο ήρωας είναι νεκρός…

Η Ηρωική Άνοιξη είναι έργο του Ιταλού αναρχοατομικιστή Enzo Martucci και εκδόθηκε στο αναρχικό περιοδικό Proletario (τεύχος 5) στις 12 Δεκεμβρίου του 1922.

Πηγή στα αγγλικά: Heroic Spring (Enzο Martucci), The Anarchist Library, June 2011

Μετάφραση στα ελληνικά: Parabellum

Το έργο θα δημοσιευτεί σε τρία κομμάτια για να είναι πιο εύκολη η ανάγνωσή του.

Bruno Filippi: Ένα κλειστό κεφάλαιο

\"\"

Το κείμενο που ακολουθεί, γράφτηκε από τον Ιταλό αναρχικό επαναστάτη BrunoFilippi, για κάποιον νεκρό σύντροφο το καλοκαίρι του 1918. Ο Filippi γεννήθηκε το 1900 στο Λιβόρνο και αργότερα μετακόμισε την οικογένεια του στο Μιλάνο. Το 1915, και ενώ ήταν ήδη γνωστός στις αρχές, συλλαμβάνεται κατά τη διάρκεια μίας αναρχικής αντιπολεμικής διαδήλωσης, από τις πολλές που γίνονταν τότε, εναντίον του σφαγείου του Α’ Παγκοσμίου πολέμου στον οποίο είχε εμπλακεί η Ιταλία από το 1914. Στην κατοχή του νεαρού Bruno βρέθηκε ένα όπλο ζεστό αλλά δίχως σφαίρες με αποτέλεσμα να περάσει τα επόμενα τέσσερα χρόνια στη φυλακή, μέχρι το 1919. Εκείνη τη χρονιά η Ιταλία συνταρασσόταν από συνεχόμενες εξεγέρσεις με αποτέλεσμα οι βίαιες συγκρούσεις με την αστυνομία στους δρόμους του Μιλάνο να είναι πολύ συχνές. Ο Filippiσυμμετέχει στις συγκρούσεις αλλά ψάχνει το επόμενο επίπεδο πάλης. Έτσι το καλοκαίρι του 1919 περνάει μαζί με συντρόφους του το κατώφλι της παράνομης άμεσης δράσης. Πραγματοποιούν βομβιστικές επιθέσεις εναντίον καπιταλιστικών και κρατικών στόχων, όπως το δικαστικό μέγαρο της πόλης και το σπίτι του μεγαλοβιομήχανου όπλων GiovanniBredaστον οποίο είχαν επιτεθεί και με θειικό οξύ. Στις 7 Σεπτέμβρη του 1919 η βόμβα που σκοπεύει να τοποθετήσει στη «Λέσχη των Ευγενών», λέσχη μεγαλοαστών της πόλης, εξερράγη πρόωρα με αποτέλεσμα το θάνατο του. Ο BrunoFilippiήταν τότε 19 χρονών… Η απόλυτη εχθρότητα του για το κρατικό και καπιταλιστικό σύμπλεγμα της εποχής αλλά και η περιφρόνηση του για τις ορδές σκλάβων που το στήριζαν φαίνονται ανάγλυφα στα σκοτεινά και με έντονη δόση κυνισμού γραπτά του σε ποίηση και πρόζα που δημοσιεύονταν τακτικά στο περιοδικό Iconoclasta.

 

Ένα κλειστό κεφάλαιο

Το θλιβερό καθήκον της συγγραφής του επικήδειου είναι δικό μου. Είναι θλιβερό να γράφεις με μια καρδιά που ρωτά: και μετά τι; Όμως είμαστε αφοσιωμένοι στον αγώνα: ή να επιτύχουμε στο να εξαφανιστούμε. Είναι αναπόφευκτο και έτσι λοιπόν ένας από μας εξαφανίζεται.

Ω! Και πως θα κραυγάσουν οι ανόητοι: πεισματάρηδες αναρχικοί! Ποιος μπορεί να καταλάβει τη θύελλα που λυσσομανά στο μυαλό μας; Ποιος μπορεί να καταλάβει τη δίψα μας για χαρά, για ζωή; Ποιος μπορεί να καταλάβει την ήττα μας εξαιτίας  της ανθρώπινης δειλίας;

Είμαστε μόνοι. Δε βρήκαμε εκείνη τη δράκα ριψοκίνδυνων, έτοιμη να πάρει μέρος στον αγώνα για την κατάκτηση της ζωής. Γι’ αυτό, ηττηθήκαμε. Και ένας από μας εξαφανίστηκε. Ο άλλος παραμένει με τα μάτια καρφωμένα στον ορίζοντα. Δε μπορεί, δεν πρέπει να φύγει. Είναι η μοίρα μας. Θα βρούμε συντρόφους; Αλλιώς, ο καθένας με τον τρόπο του, θα εξαφανιστούμε σιωπηλά ή με πάταγο από το θέατρο του κόσμου.

Ένα κεφάλαιο έκλεισε. Ένα κεφάλαιο αγώνα, ελπίδων, αυταπατών. Αλλά το τέλος δεν έχει έρθει. Καθώς αυτές οι παράξενες, ασυνήθιστες ζωές φτάνουν στο τέλος τους, θα καταλάβουμε πως θα ήταν καλύτερα να μην είχαν γεννηθεί ποτέ. Αυτά είναι μόνο που υπάρχουν για να πει κανείς.

Πηγή: The rebel’s dark laughter, the writings of Bruno Filippi, The Anarchist Library (October 2009), Μετάφρασησταελληνικά: Parabellum
Πηγή βιογραφικών στοιχείων: Ποιος ήταν ο BrunoFilippi;, «Εκδόσεις για τη διάδοση της μεταδοτικής λύσσας»