Σκέψεις και προβληματισμοί: ρεφορμιστικές επιδιώξεις και αναρχία

Αναδημοσίευση από το Indymedia

Αυτό το κείμενο αν και μπορεί να λοιδορηθεί ως απολίτικο ή να αφοριστεί ως μια επιδίωξη καθαρότητας, τοποθετείται εκ των προτέρων: Πράγματι, είναι απολίτικο αν απολίτικο είναι το ίδιο το περιεχόμενο και η φυσικότητα κάθε ελεύθερης ζωής που αναπτύσσεται πάνω στη Γη. Ναι, επιδιώκει την εμβάθυνση της σκέψης, επάνω στο τι είναι και τι όχι απελευθερωτικό, τι διαχέει την αναρχία και τι όχι, τι συντρίβει την κυριαρχία και τι την αναδομεί.

Είναι χαρακτηριστικό ότι όσο περισσότερο ο αγώνας ενάντια στην κυριαρχία, μιλάει τη γλώσσα της πολιτικής και της οικονομίας, τη διάλεκτο δηλαδή που έχει κατασκευάσει η ίδια, τόσο αγκιστρώνεται ο αγώνας εναντίον της ολοένα και περισσότερο στα γρανάζια της.

Παρ’ όλο που ως αναρχικοί, η αντιπολίτικη κριτική σκέψη, η εμβάθυνση επάνω στις βιομηχανοποιημένες δομές και λειτουργίες της τεχνοποιημένης κυριαρχίας, θα έπρεπε να αποτελούν ένα ισχυρό και συνεπές κομμάτι του αγώνα για την συνολική απελευθέρωση, απουσιάζουν με τρόπο αισθητό.

Η υπόθεση που απασχολεί το παρόν κείμενο είναι η αυξανόμενη τάση παρουσίασης της αναρχίας ως εναλλακτικό μοντέλο διαχείρισης και αναπαραγωγής του πολιτισμού, της πόλης, της βιομηχανίας, της κοινωνίας και μιας άνευ νοήματος καθημερινότητας.

Σημείο 1

Παρατηρώντας το τελευταίο χρονικό διάστημα (κυρίως μετά την εξέγερση του Δεκεμβρίου του 2008) μπορεί να παρατηρηθεί μια οπισθοχώρηση των αναρχικών διεργασιών και η αντικατάσταση τους από μια «μετριοπαθή» στάση απέναντι σε πλήθος από ζητήματα. Η συνολική, αδιάλλακτη και εξεγερσιακή δράση και θέση των αναρχικών απόψεων, υποκαθίσταται από έναν (copy paste) πολιτικό μονόλογο δίχως νεύρο και διάθεση για συνολική ερμηνεία και σύγκρουση με τις δομές της κυριαρχίας και των αλλότριων συνθηκών «ζωής». Και η οποία με δυσκολία διαφέρει από τους κουραστικούς πολιτικούς μονολόγους αριστερής δημαγωγίας.

Η υιοθέτηση και αναπαραγωγή των αριστερίστικων εξουσιαστικών ιδεολογημάτων τόσο σε επίπεδο λόγου, όσο και στη μέθοδο διεξαγωγής του απελευθερωτικού αγώνα, καταφέρνει να τον εκφυλίσει σ’ έναν αγώνα διατήρησης του εξημερωμένου μοντέλου ζωής. Η έκπτωση της απελευθερωτικής δράσης περνάει μέσα από τον εγκλωβισμό της στα -επιδιορθωτικά ως προς τις δομές της κυριαρχίας- κανάλια του οποιοδήποτε τύπου συνδικαλισμού, της πολιτικής, των κινηματικών συμμαχιών και από την αποδοχή μιας οικοκτονικής ανθρωποκεντρικής αντίληψης.

Σημείο 2

Άραγε η αριστερά ως ένα ακόμα πολιτικό κομμάτι και στυλοβάτης του βιομηχανικού συστήματος, μπορεί να ταυτιστεί με κάποιο τρόπο με τους αναρχικούς και την δράση τους;

Οπωσδήποτε όχι. Η αναρχική θεώρηση, δεν αποτελεί κάποιου είδους αίρεση της μαρξιστικής ιδεολογίας, ούτε το νόθο παιδί που εκδιώχτηκε από την μητρική αγκαλιά της αριστεράς και έχασε εν συνεχεία τον δρόμο του. O οργανωτισμός, ο εργατισμός, ο ρεφορμισμός, η συνδιαλλαγή με την εξουσία, ανήκουν στις πρακτικές εκείνων που θέλουν να ελέγξουν κάθε ακηδεμόνευτη εξεγερτική απόπειρα μετατρέποντας την σε έναν αφομοιωτικό αγώνα οικονομικών διεκδικήσεων και πολιτικών αιτημάτων.

Αρκετά από τα συνθήματα που δονούν τελευταία πορείες αναρχικών, είναι ενδεικτικά της αριστερίστικης προσέγγισης που πραγματεύεται το κείμενο. «Χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά, εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά». Πλέον μαθαίνουμε ότι τελικά «τρομοκρατία δεν είναι η μισθωτή σκλαβιά», αλλά «τρομοκρατία είναι να ψάχνεις για δουλειά», «εαμ-ελάς-μελιγαλάς», «η αναρχία είναι τάξη, όχι χάος» κ.α.

Από πότε ο αγώνας για την αναρχία υιοθέτησε την αγάπη για την εργασία, τα μέσα παραγωγής, τους ρόλους, τους θεσμούς και την ηθική της μαζικής κοινωνίας, την αιματοβαμμένη και εξουσιαστική πορεία του ΕΑΜ και ΕΛΑΣ, είναι ερωτήματα που μπορούν να βρεθούν στη σύμπλευση με τους αιτηματικούς και μερικούς αγώνες, στα «κινηματικά μέτωπα», και στην αποδοχή πολιτικών ιδεολογημάτων διαχείρισης του πολιτισμού.

Κάποιοι ακόμα επιμένουν να αναφέρονται στις απόψεις των Μπακούνιν, Κροπότκιν, Μαλατέστα κ.α. γνωστών αναρχικών μακρινότερων ή κοντινότερων χρόνων, ως επιχείρημα υποστήριξης μιας θέσης τους, θυμίζοντας έτσι την προσωπολατρεία ολοκληρωτικών καθεστώτων. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζεται η προσφορά των συγκεκριμένων στον αγώνα, δεν συνεπάγεται όμως και ότι έχει κανένας κάποιου είδους αλάθητο. Ποιος άλλωστε πιστεύει ότι όλες οι επόμενες γενιές αναρχικών θα πρέπει να ταυτίζονται σε επίπεδο απόψεων μαζί τους; Πόσο μάλλον από απόψεις (ασχέτως αν συμφωνεί ή όχι κανείς μ’ αυτές) που εκφράστηκαν κάτω διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες. Οι αναρχικοί δεν είχαμε και ούτε θα έχουμε ποτέ «μεγάλους πατέρες» και «ιερά πρόσωπα και βίβλους» για να δώσουν τις «ιερές» απαντήσεις που κάποιοι ψάχνουν. Όσοι ενδιαφέρονται για κάτι τέτοιο μπορούν να απευθυνθούν στα κόμματα και στις εκκλησίες.

Σημείο 3

Στη περίοδο της λεγόμενης «οικονομικής κρίσης» ο παραγόμενος λόγος του λεγόμενου αναρχικού «χώρου» πλαισιώνεται και χαρακτηρίζεται -κατά βάση- από οικονομικίστικες αναλύσεις και από την αφομοίωση εργατίστικων και αντιμνημονιακών προταγμάτων με μπόλικο κινηματικό αντιφασισμό. Ο έντονος ετεροκαθορισμός από τις κινήσεις και τις επιλογές της κυριαρχίας, οι εναλλακτικές δομές που καλύπτουν τα κενά του κρατικού μηχανισμού, μέσω λαϊκών κουζινών, ανταλλακτικών παζαριών, κοινωνικών ιατρείων κ.α. συμπληρώνουν το σκηνικό μιας κοντόφθαλμης οπτικής.

Το ζήτημα της καταστροφής κάθε εξουσιαστικής σχέσης σε ανθρώπους και φύση υποκαθίσταται από τα «πιο άμεσα και ρεαλιστικά στάδια» που «προέχουν», όπως την προάσπιση των θέσεων εργασίας που χάνονται κ.α. Ακόμα όμως και σ’ αυτό το στενά εργασιακό και ανθρωποκεντρικό πλαίσιο, όχι μόνο δεν τίθεται το ζήτημα της αμφισβήτησης της εργασίας, αλλά αντίθετα διεκδικείται και η αυτοδιαχείριση της. Αλλά όπως είπαμε, «τρομοκρατία είναι να ψάχνεις για δουλειά».

Έτσι παρουσιάζονται δηλώσεις και κινήσεις αλληλεγγύης και συμπαράστασης σε όποια «εργατική» κινητοποίηση λαμβάνει χώρα, χωρίς καμιά σκέψη το σε ποιόν, το γιατί, με ποιους. Για να φαίνεται πως: ήταν και οι αναρχικοί εκεί. Δίπλα στα προβλήματα του εργαζομένου/ανέργου. Έτσι ίσως να σκέφτηκαν κάποιοι ότι: είναι μια ευκαιρία να πάρουμε περισσότερο κόσμο με το μέρος μας, αυξάνοντας έτσι και τις αριθμητικές μας δυνάμεις. Ή ίσως μια ευκαιρία να: συσπειρωθεί το επαναστατικό κίνημα. Έτσι δεν είναι παράξενο να βλέπουμε πανό με κυκλωμένα αλφάδια δίπλα σε πανό κομμάτων, πολιτικών φορέων και άλλων εξουσιαστικών οργανώσεων. Όλοι μαζί, μια παρέα, αναρχικοί δίπλα σε μαρξιστές, πατριώτες, δημοκράτες, για τον κοινό σκοπό. Για ποιόν ακριβώς;

Η αναρχική δράση έπρεπε επομένως σ’ αυτές τις συνθήκες να μετριαστεί, να κατακερματιστεί, να πλατειάσει για να καταφέρει να ενταχθεί σε κάθε αντίστοιχη πολιτική θεατρική κωμωδία.

Πολλοί είναι αυτοί που αντιλαμβάνονται το ζήτημα της εκμετάλλευσης σε κάτι που αφορά μόνο το ανθρώπινο είδος και αδιαφορούν ή δεν αντιλαμβάνονται την εκμετάλλευση που υπόκειται και ο υπόλοιπος φυσικός κόσμος από τον ανθρώπινο πολιτισμό.

Όσο παραμένει αυτή η μερική ερμηνεία, που διαχωρίζει το ανθρώπινο είδος από τα υπόλοιπα πλάσματα και στοιχεία τη Γης, η ερμηνεία και ανάγνωση της εξουσίας θα παραμένει σ’ ένα μερικό επίπεδο και γι’ αυτό καμιά κίνηση εναντίον της -που γίνεται σ’ αυτά τα πλαίσια- δεν θα είναι πραγματικά απειλή γι΄ αυτήν.

Ας πάψει επιτέλους η πίστη στα ανύπαρκτα επαναστατικά υποκείμενα! Ας σωπάσει η προσμονή για τον άγιο μαζικό ξεσηκωμό που το μόνο που μπορεί να υποσχεθεί είναι μια καινούρια κοινωνία παραγωγής! Ας κόψουμε τα καλώδια του πολιτισμού, κάτω από το συμμέτοχο φως της πανσελήνου!

Σημείο 4

Η πρόταση της αυτοδιαχείρισης ακούγεται ολοένα και περισσότερο να βγαίνει από το στόμα αναρχικών, σαφώς επηρεασμένων από τον αριστερισμό. Η «απελευθερωτική λύση» της αυτοδιαχείρισης δηλώνει πλέον πανταχού παρών, έτοιμη να επουλώσει κάθε πληγή. Κλείνει η ΕΡΤ; Αυτοδιαχείριση! Κλείνει η ΒΙΟΜΕ ή άλλο βρωμερό εργοστάσιο; Αυτοδιαχείριση! Μόνο που η αυτοδιαχείριση των δομών της κυριαρχίας συνεπάγεται την αναπαραγωγή του κενού νοήματος και αλλότριας ζωής και την πολυεπίπεδη λεηλασία του φυσικού κόσμου. Όποιος πιστεύει σε μια τέτοια προοπτική ας το κάνει, όμως ας πει πώς μπορεί να συνδυαστεί η συντήρηση μιας υποδομής του πολιτισμού, η οποία προϋποθέτει τελικά την αλυσιδωτή επανασύσταση των υποδομών και μηχανισμών του, με έναν κόσμο χωρίς κράτος και εξουσία. Έχουν γραφτεί κείμενα πάνω στο ζήτημα της αυτοδιαχείρισης και στην ταύτιση της με την κυριαρχία, δεν θα γίνει επέκταση του θέματος εδώ.

Και διερωτάται εύλογα κανείς. Ποιά η διαφορά επομένως του αριστερισμού σε επίπεδο σκέψης, λόγου και πρακτικής με την αναρχική προοπτική; Η διαφορά έτσι όπως παρουσιάζεται από διάφορους «αναρχο»αριστερούς φαίνεται μικρή αλλά στις πραγματικές της διαστάσεις είναι απλά χαοτική.

Οι αριστερές και μαρξιστικές αντιλήψεις όπως και κάθε πολιτική αντίληψη (δημοκρατία, φασισμός, κ.α.) ενδιαφέρονται για τη συνέχιση της ύπαρξης του βιομηχανικού συστήματος, του κρατικού μηχανισμού και της μαζικής κοινωνίας. Είναι φανερό ότι η διαφορά δεν περιορίζεται μονάχα στις μεθόδους αγώνα που χρησιμοποιούνται αλλά και στην ίδια την προοπτική του.

Γιατί ο κάθε –ισμός ταιριάζει σε ιδεολογικά συστήματα τα οποία περιορίζουν και βάζουν σε τάξη το αυθόρμητο ένστικτο και φυσικό τρόπο ζωής. Ο οργανωτισμός με τα μέλη και τις επίσημες εκφάνσεις του, «σκοτώνει» τις άμεσες αναρχικές σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ αναρχικών ατόμων και δημιουργούνται για το βίωμα και διάχυση της πολύμορφης αναρχικής πρακτικής. Σχέσεις και σύνολα εναρμονισμένα με την απελευθερωτική προοπτική της συμβίωσης με τη φυσικό κόσμο και της διάλυσης της αιματοβαμμένης κληρονομιάς του πολιτισμού.

Η αναρχία μπορεί να μην αποτελεί ένα ιδεολογικό κατασκεύασμα, ένα σύστημα κανόνων, ένα πρόγραμμα, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν εμπεριέχει συγκεκριμένα απελευθερωτικά χαρακτηριστικά. Διαφορετικά δεν μπορούμε να μιλάμε για αναρχικό αγώνα αλλά για κάτι άλλο.

Σημείο 5

– «Πάρτε τα βουνά αν δεν σας αρέσει η επαφή με τον πολιτισμό και μην ασχολείστε με τους αγώνες που αναπτύσσονται εντός του»

– «Μα φυσικά και τα παίρνουμε αλλά τί να λέει; Ο πολιτισμός θα συνεχίσει να είναι εδώ. Μέχρι λοιπόν να πέσει και το τελευταίο προπύργιο του, θα συνεχίζουμε να υπομονεύουμε τη μηχανή του πολιτισμού και τη κοινωνική ευρυθμία, ξανά και ξανά…»

Ας επισημανθεί ακόμα μια φορά. Η προσδοκία μιας εναλλακτικής κοινωνίας, πιο ισότιμης, πιο δίκαιης, ταιριάζει στις πολιτικές απόψεις και συστήματα που αναπτύσσει η εξάρτηση από τη βιομηχανική δόμηση.  Η αναρχία είναι η βίαιη και αρχέγονη σύγκρουση με τα βιομηχανικά συστήματα και τα τεχνολογικά «αυτονόητα» του πολιτισμού. Παράλληλα με τη πρακτική εναρμόνισης του καθενός με το φυσικό  εαυτό του και με τα υπόλοιπα στοιχεία της φύσης.

«Ανθρώπινα και μη πλάσματα που παιχνιδίζουν με τις ελεύθερες και μοναδικές ζωές τους σε συνεργασία με την απολίτιστη Γη. Ως ένα όλον».

Και αν κάποιος ακόμα δεν έχει καταλάβει και ρωτά: Τότε τι κάνουμε; Η απάντηση είναι απλή. Ζούμε, προωθούμε και διασπείρουμε την αναρχία. Πολύμορφα, αδιάλλακτα, εξεγερτικά.

Υπερασπιζόμαστε τον φυσικό μας εαυτό!

Υπερασπιζόμαστε την άγρια φύση ως κομμάτι της…

Μοναχικό τσακάλι