Tag: Κείμενα Parabellum

Τα πρόσφατα γεγονότα στη Σουηδία, δίνουν μια πρώτης τάξης ευκαιρία να διερευνήσουμε τέτοιες καταστάσεις καθώς και να καταγράψουμε απόψεις πάνω σε αυτές, από ένα ευρύ φάσμα αναρχικών. Ας δούμε αρχικά τα γεγονότα του συγκεκριμένου παραδείγματος. Ένας  γηραιός μετανάστης επιτίθεται με μπαλτά εναντίον αστυνομικών με αποτέλεσμα εκείνοι να τον πυροβολήσουν και να τον σκοτώσουν. Άλλες αφηγήσεις φέρουν το μετανάστη ψυχικά διαταραγμένο, άλλες να έχει όμηρο μια γυναίκα. Στην προκειμένη ανάλυση η αλήθεια αυτών των αφηγήσεων δε μας ενδιαφέρει. Αποτέλεσμα του θανάτου του μετανάστη, είναι η να ξεσπάσουν συγκρούσεις μεταξύ μελών της μεταναστευτικής κοινότητας, αλλά και άλλων και των μπάτσων. Αυτό που έχει μεγάλο ενδιαφέρον είναι το πως ερμηνεύει ο καθένας το γεγονός σε συνάρτηση με το τι έχει στο κεφάλι του, είτε πρόκειται για τα πιστεύω του, είτε για ιδεολογήματα είτε για φαντασιακά.

Η σύγκρουση επέρχεται πάνω σε συγκεκριμένα σημεία όπως και στην περίπτωση του Λονδίνου, του Παρισιού και λιγότερο του Δεκέμβρη. Αρχικά ας αναφερθούμε στο ερώτημα αν πρόκειται για εξέγερση ή όχι. Το κριτίριο που χρεισιμοποιείται συνήθως είναι το κατα πόσο είναι πολιτικά τα κίνητρα ή οι πράξεις των ανθρώπων που συμμετέχουν στις συγκρούσεις. Θεωρώ πως αυτό είναι λάθος. Η εξέγερση είναι μια συνθήκη όπου μια μερίδα ανθρώπων ή ένα άτομο εναντιώνονται βίαια σε μια κατεστημένη κατάσταση. Και αυτό ισχύει και για τα τέσσερα παραδείγματα. Το αν τα κίνητρα των εξεγερμένων είναι πολιτικά ή όχι δεν καθορίζουν το γεγονός ότι δημιουργήθηκε βίαια ένα ρήγμα στην κανονικότητα της εκάστοτε μητρόπολης. Μεγάλο ρόλο παίζει η αντίληψη των αναρχικών για το τι εστί πολιτική. Πολιτική σημαίνει διαχείρηση. Μπορεί η διαχείρηση να εκφράζεται με τη διαμόρφωση αιτημάτων, μπορεί να εκφράζεται και με μια πιο συνολική αντίληψη διαχείρησης του υπάρχοντος ακόμα και αν οι φέροντες την τελευταία αντίληψη δεν το καταλαβαίνουν. Δυστυχώς ελάχιστοι αναρχικοί ξεφεύγουν από την πολιτική αντίληψη, γι\’αυτό παρατηρείται και το γεγονός ακόμα και οι υποστηρικτές τέτοιων εξεγέρσεων να προσπαθούν να επιβεβαιώσουν την πολιτική τους σημασία για να τις μπάσουν έτσι στο πεδίο της ανάλυσης τους. Το πρόβλημα λοιπόν με την πλειοψηφεία των υποκειμένων των εξεγέρσεων της Σουηδίας, του Λονδίνου και του Παρισιού δεν είναι το ότι εκείνα δεν εξεγέρθηκαν αλλά το ότι δεν αρνήθηκαν επί της ουσίας και πολλά. Αυτό όμως δε σημαίνει πως η εξέγερσή τους είναι κάτι αρνητικό ή θετικό. Εξαρτάται από τι θέλει ο καθένας να κάνει.

Άλλο μεγάλο σημείο που προκαλή τριβές και που δεν είναι ξεκομμένο από τα παραπάνω είναι οι ταυτότητες των υποκειμένων. Αρχικά η ταξική τους θέση ή καλύτερα η θέση τους μέσα στην προλεταριακή διαστρωμάτωση. Εδώ γίνεται μέγα πανηγύρι γιατί ο αναρχικός χώρος παρ\’όλο τον αυξανόμενο εργατισμό του, δεν έχει ξεκαθαρίσει πως αντιλαμβάνεται το προλεταριάτο. Οι εξεγερμένοι της Σουηδίας, της Αγγλίας και της Γαλλίας είναι το λουμπεναριό των γκέτο. Και σύμφωνα με την κλασική ανάλυση είναι κομμάτι του προλεταριάτου και για την ακρίβεια το πιο υποτιμημένο, ο πάτος του. Το πρόβλημα το έχουν εκείνοι που φαντασιώνονται το προλεταριάτο, λούμπεν ή εργατικό, ως την αφρόκρεμα της επανάστασης. Παρατηρούμε δηλαδή το σχιζοφρενικό παράδοξο σύμφωνα με το οποίο ενώ όλοι παραδέχονται πως η γκετοποίηση, η φτώχεια, η αμάθεια και η κτηνώδεις εκμετάλλευση που υφίστανται τα προλεταριακά στρώματα (και με δική τους βέβαια ευθύνη) έχει ως αποτέλεσμα την αποκτήνωση τους, παράλληλα εξανίστανται όταν βλέπουν να δρουν ακριβώς όπως τους επιβάλλει αυτή η αποκτήνωση τους να δράσουν. Αρέσει δεν αρέσει σε κάποιους, αυτό είναι το αποτέλεσμα των μαζικών κοινωνιών σε όλο το ρου της ιστορίας και φτάνει στο χείριστο βαθμό στον υπεραναπτυγμένο σύγχρονο καπιταλισμό. Δεν είναι τυχαίο πως τέτοιες εξεγέρσεις συμβαίνουν στο κέντρο των καπιταλιστικών μητροπόλεων. Μια από τις λίγες εργαλειακά χρήσιμες προλεταριακές αναλύσεις, εκείνη του μητροπολιτικού σχιζοειδούς βρίσκει σε αυτές τις περιπτώσεις την επιβεβαίωση της.

Και φτάνουμε έτσι και στις άλλες ταυτότητες στις οποίες είναι κομματιασμένος ο μαζάνθρωπος του αστικού περιβάλλοντος. Η ταξική ανάλυση τυφλώνει τη μεγάλη εικόνα με τη μονομέρια της και έτσι πολλά περνούν στα ψηλά. Εκτός από κομμάτι του προλεταριάτου  οι εξεγερμένοι έχουν και άλλα χαρακτηριστικά που σε κάποιες περιπτώσεις υπερτερούν του ταξικού. Και στα τρία παραδείγματα τα υποκείμενα ήταν μετανάστες από \”τριτοκοσμικές\” χώρες ή πρώην αποικίες. Επίσης κάποιοι ήταν μουσουλμάνοι. Ακόμα κατά κύριο λόγο ήταν νεολαίοι. Ο κατάλογος των ταυτοτήτων είναι ατελείωτος. Καμιά ανάλυση δεν είναι επαρκής αν δε λάβει υπόψιν όσοα περισσότερα μπορεί. Τα σύνολα και τα υποσύνολα των εξεγερμένων διαλύονται και ανασυτίθενται πάνω σε διαφορετικές ταυτότητες ανάλογα με πια οπτική κοιτάει κανείς τα πράγματα. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν μπαίνουν στο παιχνίδι και άλλα υποκείμενα όπως λευκοί που είνα ταυτόχρονα αναρχικοί ή γενικά αλληλέγγυοι, άθεοι, άνδρες και γυναίκες κλπ. Κάθε νέος παράγοντας αλλάζει τα επιμέρους στοιχεία της εξέγερσης κάνοντας την εξίσωση προοδευτικά πολυπλοκότερη. Θέλω να καταλήξω στο ότι κατά τη γνώμη μου οι μαζικού τύπου εξεγέρσεις στον ύστερο καπιταλισμό θα είναι τέτοιες κατά κανόνα. Μάταια ονειρεύονται κάποιοι αρματωμένα εργατικά τάγματα ή κλάσματα του τύπου οι οπλισμένες πανάγαθες κοινωνικές μάζες ενάντια στο κρατικό τέρας. Η κοινωνία του κράτους, του κεφαλαίου και του πολιτισμού είναι αντίστοιχή τους. Και οι εξεγέρσεις των μαζών της θα είναι χαοτικές, αιματοβαμένες και καταστροφικές.

Για να κάνω πιο σαφές αυτό που λέω θέλω να αντιπαραβάλλω δύο εξεγερσιακά παραδείγματα του ελληνικού χώρου, χωρίς να παραβλέπω τις διαφορές τους με τις εξεγέρσεις των γκέτο. Την εξέγερση του Πολυτεχνείου και την εξέγερση του Δεκέμβρη. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε μια πολιτική εξέγερση στην οποία ενεπλάκησαν διάφορα υποκείμενα, με τις αστικοδημοκρατικές δυνάμεις  όπως εκείνες εκφράστηκαν από τους φοιτητές, να υπερέχουν και να καθορίζουν την εξέλιξή της. Ο πολιτικός της χαρακτήρας που εκφράστηκε μέσα από τα αιτήματα των εξεγερμένων υπερσκέλησε τη βίας τους. Έτσι σήμερα εάν προσπαθήσουμε να αναφερθούμε στο γεγονός με όρους βίας θα αναφερθούμε κυρίως στη βία του χουντικού καθεστώτος και η κεντρική μας εικόνα θα είναι τα πτώματα των εκτελεσμένων, κυρίως φοιτητών, και το τανκς που εισβάλλει στο Πολυτεχνίο. Επίσης το γεγονός ότι οι αστικοδημοκρατικές αντιλήψεις κυριάρχησαν δε σημαίνει πως σε διάφορα στάδια της εξέγερσης δεν οδηγούσαν την κατάσταση άλλα υποκείμενα, όπως για παράδειγμα οι αρχικοί καταληψίες. Ακόμα και σε αυτήν την πολιτικού τύπου εξέγερση δεν είναι όλες οι πτυχές ευδιάκριτες. Επίσης πρέπει να επισημάνουμε πως η εργατική τάξη είχε ως τέτοια,  τριτεύοντα ρόλο στην εξέγερση σε σημείο που ακόμα και οι στανιλοτσολιάδες του ΚΚΕ να μιλούν για λαική εξέγερση. Και τα συγκεκριμένα απολειφάδια ξέρουν να χρησιμοποιούν πολύ καλά τις λέξεις.

Αντίθετα στη περίπτωση του Δεκέμβρη, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Αυτό που κάνει εξαιρετικά χρήσιμο το παράδειγμα αυτής της εξέγερσης είναι πως η βασική διαφορά του με τις εξεγέρσεις που αναφέρθηκαν στο πρώτο κομμάτι του κείμένου είναι πως ξεκίνησε από τα λεγόμενα πολιτικά υποκείμενα. Ήταν οι αναρχικοί και γενικά ο ευρύτερος αντιεξουσιαστικός χώρος που άναψε τις πρώτες φωτιές και έστησε τα πρώτα οδοφράγματα στα στενά των Εξαρχείων. Όμως επειδή ο χωροχρόνος είναι τελείως διαφορετικός από την περίπτωση του Πολυτεχνείου, ο Δεκέμβρης δεν ήταν και ούτε θα μπορούσε ποτέ να είναι, μια πολιτική εξέγερση. Αίτημα και πολιτική πρόταση από τους περισσότερους εξεγερμένους δεν υπήρχε ούτε για δείγμα, ειδικά όταν στην εξέγερση μπήκαν καταπιεσμένοι πιτσιρικάδες, γηπεδοχουλιγκάνοι, πρεζάκια, εξαθλιωμένοι μετανάστες και ένα σωρό απολίτικα υποκείμενα. Το σύνθημα της εποχής που αποτυπώνει καλύτερα την κατάσταση, είναι το \”Κάψτε, Σπάστε, Διασκεδάστε\”. Μάταια προσπαθούσαν τα αμφιθέατρα της ΑΣΟΕ, της Νομικής και το Γκίνη να πολιτικοποιήσουν τις συγκρούσεις, μάταια προσπαθούσε η αριστερά να καπελώσει ότι μπορεί με τα αιτήματά της, φτάνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις σε γελοιότητες όπως η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να καταργηθούν τα ΜΑΤ, που δεν πίστευε ούτε ο Τσίπρας. Μάταια ακούγονταν φαντασιακές ενώσεις με τους ανύπαρκτους εργατικούς αγώνες, τα πεθαμένα φοιτητικά κινήματα και τα συναφή. Η εξέγερση είχε πάρει το δικό της δρόμο και μετατράπηκε σε μια χαοτική, μηδενιστική έκρηξη καταστροφής.  Μεγάλη διαφορά βλέπουμε και στο τι φέρνουμε στο μυαλό μας όταν μιλάμε για τον Δεκέμβρη. Αντίθετα με τη περίπτωση του Πολυτεχνείου  αυτό που μας έρχεται αντανακλαστικά στο μυαλό είναι η εξεγερτική βία, τα σπασμένα και λεηλατημένα μαγαζιά, οι καπνισμένοι δρόμοι και οι φευγάτοι μπάτσοι. Δεν υπάρχει πουθενά στον κορμό της εξέγερσης η \”ομορφιά\” του διαμαντένιου, \”ηρωικού\” πολιτικού αγώνα. Μόνο το χάος. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο μοντέρνος \”ώριμος\” χώρος αρχίζει και κρατάει αποστάσεις από αυτό που παλαιότερα φορούσε για παράσημο. Όσο για την αριστερά αυτοί θα τη θυμούνται όπως το Πολυτεχνείο, δηλαδή μια ακόμα επέτειος από την οποία μπορούν να αντλήσουν μια ελάχιστη, αλλά χρήσιμη στην εποχή του μαζέματος κουκιών, πολιτική υπεραξία.

Κλείνοντας αυτό το κομμάτι το ζήτημα δεν είναι αν μια εξέγερση είναι καλή ή όχι και αν μπορούν να την εντάξουν οι αναρχικοί στο κοινωνικό σχέδιο τους. Οι εξεγέρσεις θα συμβαίνουν όσο μάζες ανθρώπων θα συνοστίζονται στις μητροπολιτικές φυλακές, κατακομματιασμένοι σε διαφορετικές και αντικρουόμενες ταυτότητες, ακρωτηριασμένοι συναισθηματικά και στερημένοι υλικά και πνευματικά. Και θα είναι πάντα όπως στη Σουηδία, στο Παρίσι, στο Λονδίνο και στην Αθήνα, με το σχιζοειδές μητροπολιτικό υποκείμενο να δίνει τον τόνο. Οι εξεγέρσεις δεν είναι λοιπόν ούτε καλές, ούτε κακές. Είναι καταστάσεις που συμβαίνουν και αυτό που πρέπει να δούμε είναι πως μπορούμε να δράσουμε μέσα σε αυτές από τη δική μας μπάντα.  Οι αναρχικοί που πιστεύουν ακόμα στις κοινωνικές και προλεταριακές επαναστάσεις θα προσπαθούν πάντα να εφαρμώσουν αυτό το φαντασιακό στην εξεγερσιακή πραγματικότητα. Στους μετανάστες που λεηλατούν κινητά για να τα πουλήσουν για να φάνε, θα βλέπουν πάντα την εξέγερση ενάντια στο ρατσισμό και τη φτώχεια. Στο χουλιγκάνο που κάνει το μόνο που ξέρει και γουστάρει να κάνει, ένα παραστρατημένο νεολαίο που τον έκαψε το σύστημα. Στο πρεζάκι που δε γουστάρει τους μπάτσους που τον τραμπουκίζουν και βρήκε την ευκαιρία να ξεσπάσει αλλά και να εξασφαλίσει, πουλώντας το πλιάτσικο, έναν \”ωραίο\” θάνατο, τον εξεγερμένο εξαθλιωμένο. Και όσο και αν ακυρώνει τα κλασσικά ερμηνευτικά τους εργαλεία, η περίπλεξη των παραπάνω ταυτοτήτων μεταξύ τους ή και με άλλες, θα συνεχίσουν ακάθεκτοι το ονειροπόλημα.

Η δική μου άποψη είναι πως τέτοιες καταστάσεις που δημιουργούν ρήγματα στην κανονικότητα και κενά νομιμότητας είναι τέλειες ευκαιρίες για να ξεδιπλώσουμε τα δικά μας πολεμικά σχέδια. Είναι πολλά αυτά που μπορείς να κάνεις σε μια πόλη που οι μπάτσοι είναι απασχολημένοι και έχουν να αντιμετωπίσουν μια μεγάλη βίαιη μάζα. Είναι επίσης πολύ σημαντικό το πλεονέκτημα πως η κρατική προπαγάνδα έχει ήδη αντικείμενο ενασχόλησης αλλά και ένοχο, επιτρέποντας στους αναρχικούς της πράξης να δρουν μέσα στο πλήθος σχετικά ανώνυμα, κάτι που δεν είχε π.χ. ο Δεκέμβρης, αλλά είχαν τα άλλα τρία παραδείγματα. Οι εξεγερμένες μάζες ποτέ δε θα συχρονιστούν συνειδησιακά μαζί μας όσο παραμένουν μάζες. Το να ψειρίζουμε τα υποκείμενα βάζοντας στη ζυγαριά τα καλά και τα κακά δε βοηθάει σε τίποτα. Οι εξεγέρσεις τους θα είναι προιόντα της διαλυμμένης προσωπικότητάς τους και δε θα προσεγγίζουν ποτέ το νόημα της διαρκούς αναρχικής εξέγερσης. Επομένως ή εκμεταλλευόμαστε το προνομιακό πεδίο που δημιουργεί το ξέσπασμά τους ή δεν έχουμε καμιά θέση ανάμεσά τους.

Parabellum

Το σημερινό λέγειν και πράττειν του αναρχικού χώρου.

Μετά το ξέσπασμα της λεγόμενης «οικονομικής κρίσης», ο αναρχικός χώρος βρέθηκε μπροστά στην πρόκληση να τοποθετηθεί πολιτικά και αξιακά απέναντι σε αυτήν τη συγκυρία. Δυστυχώς λοιπόν παρατηρούμε πως η «δικιά» του απάντηση περιορίζεται στα πλαίσια ενός νέου, παμπάλαιου στην πραγματικότητα, οικονομισμού, με την έννοια ότι εστιάζει σε εκείνη την πλευρά του καπιταλισμού τη σχετική με την παραγωγή και τη διάθεση των αγαθών. Παράλληλα ενσωματώνει στο λόγο του τα αντίστοιχα εργατίστικα προτάγματα. Έχουμε λοιπόν τις απεργίες ως απάντηση στην «εργοδοτική αυθαιρεσία και ασυδοσία», την ενίσχυση των σωματείων ή των εργατικών ομάδων ως απάντηση στη συσπείρωση των αστών, τις αντιδομές (κουζίνες, παζάρια, ιατρεία) ως απάντηση στην εγκατάλειψη, από την πλευρά του κεφαλαίου, του κοινωνικού κράτους ως τρόπο διαχείρισης του προλεταριάτου κλπ. Δε σταματάει όμως αυτή η καινοφανής θεώρηση στα προτάγματα. Ακόμα και παραδοσιακοί αγώνες των αναρχικών όπως ο αντιφασιστικός φιλτράρετε πλέον από το ταξικό σουρωτήρι. Πλέον ο αντιφασισμός θεωρείται καθήκον της εργατικής τάξης και της κοινωνίας. Λες και οι φασίστες και οι υποστηρικτές τους είναι από άλλο πλανήτη ή είναι εγγενές κομμάτι της αστικής τάξης.

Με λίγα λόγια διατηρείται η εικόνα της ζωής ως απλά μία, διαφορετική, κομμουνιστική πλέον, αλληλουχία παραγωγής και κατανάλωσης και του ατόμου ως αυτόματο που το μόνο που χρειάζεται για να είναι ευτυχισμένο είναι τροφή, στέγη και δουλειά. Από αυτήν τη μονομερή και μυωπική θεώρηση είναι αδύνατον να παραχθεί ολιστική κριτική στο υπάρχον. Ο επαναστατικός χώρος αγκιστρώνεται στο σάπιο κοινωνικό σώμα και στην ακόμα πιο σάπια μικροαστικοποιημένη εργατική τάξη θέτοντας απέναντι του το κεφάλαιο και το κράτος σα μονοσήμαντες και αναγκαστικά διαπλεκόμενες οντότητες. Έτσι μένουν στο απυρόβλητο θεμελιώδη στοιχεία του συστήματος όπως ο πολιτισμός του και η ίδια του η κοινωνία και όπως η, δυνητικά εκτός καπιταλισμού, εξουσιαστική μαζική συγκρότηση.

Η αναρχοατομικιστική, μηδενιστική κριτική

Η ουσία είναι πως «κρίση» υπήρχε ανέκαθεν. Από τη στιγμή που τα άτομα δέχθηκαν να φορέσουν το ζυγό του πολιτισμού και στριμώχθηκαν στα πλαίσια της μαζικής κοινωνίας. Η ζωή υποβαθμίστηκε σε έναν αγώνα αφομοίωσης, μεγιστοποίησης του κέρδους και της κατανάλωσης. Η ατομικότητα κατακομματιάστηκε σε ρόλους και φορτώθηκε υποχρεώσεις και δικαιώματα. Μετατράπηκε σε εμπόρευμα, σε έναν πνευματικά ανάπηρο, αλυσοδεμένο κρατούμενο που θαμπωμένος από το θέαμα του καπιταλιστικού σήμερα τσίρκου γλύφει εκστατικά τις αλυσίδες του ελπίζοντας σε μία ευκαιρία να ανέβει και αυτός μια μέρα στη σκηνή, είτε ως θηρίο είτε ως θηριοδαμαστής. Η βούληση της και οι επιθυμίες της καταδικάστηκαν σε θάνατο και αντικαταστάθηκαν από τη δουλικότητα του σκλάβου παραγωγού και τις πλαστές ανάγκες του ηλίθιου καταναλωτή. Ο τρόπος που βλέπει τα πράγματα διαστρεβλώνεται διαρκώς. Η γνώση είναι ένα κωλόχαρτο-διαβατήριο για την αναβαθμισμένη μισθωτή σκλαβιά ή τη σιχαμερή εξουσία. Ο έρωτας είναι αποτέλεσμα του πλούτου ή βιασμός στα κρεβάτια των μπουρδέλων. Η φύση είναι ένα απέραντο δυνητικό εργοστάσιο.

Το άτομο αποποιήθηκε τον εαυτό του. Μετατράπηκε σε μάζα, σε όχλο. Άγεται και φέρεται κάτω από τα κελεύσματα ηγετών και ιδεολογιών. Αλλάζει γνώμη όπως αλλάζει κανάλι. Ψάχνει να βολευτεί όπου και όπως μπορεί. Δε μιλάει ποτέ. Γιατί η μάζα δε μπορεί να μιλήσει, μπορεί μόνο να βγάλει άναρθρες κραυγές χωρίς νόημα. Τα «άτομα» που την αποτελούν σαπίζουν αργά αλλά σταθερά στον κοινωνικό βάλτο που δημιούργησαν τα ίδια ή η ανοχή τους. Και η σαπίλα δεν κάνει ταξικές διακρίσεις. Σαπίζει ο λούμπεν στα γήπεδα κουνώντας κασκόλ, σε κάποιο παγκάκι καρφώνοντας ενέσεις. Σαπίζει ο εργάτης και ο υπάλληλος στα εργοστάσια και στα γραφεία, στις διεκδικήσεις των δικαιωμάτων του, στη ζητιανιά περισσότερων ψίχουλων. Σαπίζει ο μικροαστός στο μαγαζάκι του, στο κυριακάτικο τραπέζι με τη γυναίκα και τα παιδιά του. Και όλοι μαζί σαπίζουν στις καφετέριες, στα σινεμά, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, σαπίζουν στην αγανάκτηση τους, στα κάλπικα όνειρα τους.

Το μόνο αντίδοτο που υπάρχει στη σαπίλα είναι η Εξέγερση. Η θέληση του ατόμου να ελευθερώσει τον εαυτό του από κάθε δεσμό. Η πλήρης απαγκίστρωση από την εξουσία και η ανελέητη επίθεση στην κοινωνία. Αυτή η επίθεση δεν είναι μια στείρα κριτική μιας χούφτας απελπισμένων. Είναι μια διττή πολιτική και στρατηγική επιλογή. Ασκώντας κριτική στην κοινωνία αποδομεί κανείς τους ρόλους, τις ταυτότητες και τις σχέσεις της κυριαρχίας, τα σημαντικότερα κοινωνικά συστατικά. Αυτή η αποδόμηση οδηγεί στην εξεγερσιακή «μόλυνση» της δεξαμενής από την οποία η εξουσία αντλεί τη δύναμή της. Παράλληλα σηκώνοντας το γάντι ενάντια στην κοινωνία, προσβάλλει κανείς τις αξίες και τα ιδανικά του κεφαλαίου και του κράτους, επιτίθεται ευθέως στον πολιτισμό της εξουσίας.

Πρέπει επιτέλους να έρθει στο προσκήνιο το άτομο. Όχι η θατσερική λοβοτομημένη  μικροπρεπής καρικατούρα του πολίτη, του «ελεύθερου» εργαζόμενου και καταναλωτή ή του «ανεξάρτητου» αστού. Μιλάμε για την αυτόνομη και δυνατή εξεγερμένη ατομικότητα. Μιλάμε για την εξατομικευμένη συνείδηση που με όπλο την άρνηση διαλύει όλα τα φαντάσματα που θέλουν να της φορέσουν τις αλυσίδες τους. Μιλάμε τέλος για τις εξεγερμένες ατομικότητες που, προτάσσοντας τη θέληση τους για πραγματική και με νόημα ζωή, στρέφονται συνειδητά και με λύσσα ενάντια σε ότι συγκροτεί το υπάρχον.

Ο Εξεγερμένος

Δεν είναι ο στόχος του κειμένου να κατηχήσει ή να δώσει κατευθυντήριες γραμμές. Καθένας βρίσκει το δικό του ξεχωριστό μονοπάτι στην Εξέγερση. Θα σταθεί μόνο λίγο να θαυμάσει αυτό το νέο υποκείμενο. Δε μοιάζει σαν τα άλλα, ούτε το ενδιαφέρει να πάρει τη θέση τους στις διάφορες επαναστατικές θρησκείες και τα δόγματά τους. Ο Εξεγερμένος είναι ο νέος μη-άνθρωπος, εκμηδενίζει ακόμα και αυτό το είδωλο του Διαφωτισμού κάνοντας το, αυτό που ο Στίρνερ ονομάζει, ιδιοκτησία του. Η δύναμη του είναι ασταμάτητη γιατί ότι έχει για στήριγμα είναι καλά κρυμμένο μέσα του, αθέατο από τις σειρήνες των εχθρών του. Δεν υπακούει σε καμιά ηθική, κανένα νόμο ή κανόνα, σε καμιά ιδεολογία και σε καμιά έννοια που βρίσκεται έξω και πάνω από αυτόν. Δεν είναι ούτε οπαδός ενός βαρετού και άψυχου υλισμού, ούτε πιστός των ιδεαλιστικών φαντασμάτων. Για την ηθική είναι αμαρτωλός, για το νόμο εγκληματίας, για την ανθρωπότητα απάνθρωπος, για τον πολιτισμό βάρβαρος και για την κοινωνία καρκίνωμα. Είναι περήφανος και αγέρωχος. Είναι καλλιτέχνης και πολεμιστής. Είναι τα πάντα και τίποτα. Είναι το άπειρο και το μηδέν.

Το Βίωμα ως κεντρικό σημείο της ατομικής εξέγερσης

Ο περιγραφή της ιδεολογίας ως ψευδή συνείδηση δε φτάνει στα όρια του, το αντικειμένου της κριτικής. Η ιδεολογία γεννάει και πλαστές εικόνες για την πραγματικότητα. Οι βάσεις μιας ιδεολογίας σχηματίζονται σε συγκεκριμένα χωροχρονικά πλαίσια. Οι σκέψεις αυτές απαντούν σε χωροχρονικά προσδιορισμένες ανάγκες (και ενίοτε  στη βλακεία) των ανθρώπων που τις διαμόρφωσαν. Η ανθρώπινη ανοησία όμως συνηθίζει να θεωρεί κάθε τόσο πως ανακάλυψε την αιώνια αλήθεια. Το αποτέλεσμα είναι οι σκέψεις να ταριχεύονται και να μπαίνουν σε μουσειακές προθήκες. Τα άτομα γίνονται πιστοί και ανεβάζουν τις προθήκες στον ιδεολογικό βωμό. Εκεί αυτές ντύνονται με ιερότητα και απαιτούν λατρεία. Η ζωή του πιστού περιβάλλεται από φαντάσματα. Οι φίλοι του είναι φαντάσματα, οι εχθροί του είναι φαντάσματα, οι θεοί του είναι φαντάσματα. Η πραγματικότητα που αντιλαμβάνεται ο πιστός υπάρχει μόνο στο κεφάλι του.

Για να σταματήσει η σκλαβιά της πίστης πρέπει το άτομο να ζει. Το βίωμα όμως θεωρείται λανθασμένα, κατά τη γνώμη μου, ως κάτι κυρίως σωματικό. Το βίωμα συντελείται και από το σώμα και από το νου. Δυστυχώς οι αναρχικοί δεν έχουμε ξεφύγει από τον πεζό μαρξιστικό υλισμό ούτε σε αυτό το πεδίο. Το άτομο είναι ολότητα. Όλες οι εξουσιαστικές ιδεοληψίες πάσχισαν μάταια να το διαχωρίσουν. Ένας «εγκρατής» διανοούμενος είναι ένας στερημένος κουρελής. Ένας «απλός άνθρωπος» είναι ένα ηλίθιο κτήνος.  Η σκέψη και οι αισθήσεις μας πρέπει να γίνουν όργανα απόλαυσης της ελεύθερης ζωής και το ίδιο ισχύει και για το σώμα μας.

Η Αναρχία δεν είναι μια «επαναστατική» εναλλακτική του χριστιανικού παραδείσου. Δεν είναι ούτε απλά κάτι για να γεμίζει τόμους βιβλίων ή κάτι που ικανοποιεί τα στομάχια των πεινασμένων. Και πάνω από όλα η Αναρχία δε δωρίζεται. Η Αναρχία βιώνεται. Στο τώρα και από όποιον θέλει να τη βιώσει, μόνος του ή με τους συντρόφους του. Η αναρχική εξέγερση του ατόμου στοχεύει ακριβώς σε αυτό. Δεν πρόκειται για μια θυσία «για τις εκμεταλλευόμενες μάζες» αλλά για την έκφραση της θέλησης να ζήσει κανείς ελεύθερα. Το λάθος που κάνουν οι κοινωνιστές είναι ότι βλέπουν την ελευθερία στο θολό αποτέλεσμα μιας μελλοντικής κοινωνικής αρμονίας και όχι στην ίδια την επαναστατική διαδικασία. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε μια πιθανή μερική ελευθερία για τους αυριανούς ανθρώπους, για τους άλλους και όχι δικό μας βίωμα. Όμως όπου υπάρχουν πιθανότητες υπάρχει και περιθώριο αποτυχίας. Επίσης οποιαδήποτε ελευθερία στα πλαίσια της μαζικής κοινωνίας είναι κολοβή ελευθερία. Στη δεύτερη περίπτωση έχουμε τη σίγουρη και βιωμένη ελευθερία του πολεμιστή, του δράστη. Επομένως η αναρχική εξέγερση είναι μια διαρκής διαδικασία και σταματάει με το θάνατο του εξεγερμένου και όχι με τις νίκες ή τις ήττες του. Ένας αναρχικός εξεγερμένος που βρίσκεται στα μπουντρούμια του εχθρού βιώνει μια δέκα φορές ποιοτικότερη ελευθερία από εκείνη του σκλάβου που «κέρδισε» μια απεργία και συνεχίζει να ζει «έξω» (ευτυχώς ή δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε δεκάδες τέτοια περήφανα παραδείγματα).

Επομένως είναι μάλλον καλύτερα να βιώνουμε την ελευθερία της Αναρχίας στον καθημερινό αγώνα για την πραγμάτωση του εαυτού μας μέσω της εξέγερσης παρά να καταναλώνουμε τη ζωή μας «στο πως πρέπει να ζήσουμε στο μέλλον» ή «για το καλό της κοινωνίας». Είναι μάλλον καλύτερα να βλέπουμε τη ζωή μας σαν μια αλληλουχία μαχών στον ατελείωτο πόλεμο για ελευθερία παρά σαν μια εξίσωση που προχωράμε βαθμιαία μέχρι να φτάσουμε στη λύση της. Καλύτερα πολεμιστές, παρά ιεραπόστολοι και λογιστές…

In gladi veritas

Αναδημοσίευση από το πρώτο τεύχος του αναρχομηδενιστικού εντύπου Μηδενιστική Πορεία